Gott nytt år

Uiteindelijk is het niet te doen, besloot ik. De verwachtingen zijn te hoog. Na maanden afwezigheid, kun je maar beter gewoon weer beginnen. Het wordt toch nooit zo leuk, spontaan of interessant, als je zou willen.

Dus heb ik toch maar een oudejaarslot gekocht. Heel modern, bij een onbemande kassa van de bonuskruidenier. Ik kon niet aangeven op welk cijfer mijn lot moest eindigen, dat is geheel en al door kunstmatige intelligentie bepaald. Mijn gevoel zegt dat ik daardoor meer kans maak. Aan de andere kant is de kans op prostaatkanker groter. Dus stel dat ik de hoofdprijs win, wat betekent dat dan voor mijn gezondheid? Beter maar niet aan denken. 

Op de website van de staatsloterij staat dat ik kans maak op 200 Elektrische MINI's. Misschien voorspelt dat meer goeds voor mijn gezondheid dan 30 miljoen euro. Ik dacht voor Sam en Dave ieder hun eigen MINI in de tuin te zetten. X. krijgt er een, mijn moeder ook. Geen idee wat ik met de rest moet doen. 

Is staatsloterij met een hoofdletter? Of is dat alleen bij dictaturen zo? 

Ik heb geprobeerd naar de hoogtepunten van 2022 te kijken, maar schoot vrijwel direct in een diepe depressie. Vandaar dat ik het hoogtepunt van 2021 met een jaar verleng: de vrijlating van Britney. 

Hoewel ik daarover ook zo mijn zorgen heb. Dat arme mens, zei ik tegen mijn therapeut. Dat duurt nog wel een paar jaar voordat ze over die traumatische gebeurtenis heen is. 

Ik geloof dat mijn therapeut het wat rooskleuriger inzag. 

Goede voornemens? Doet mij denken aan die keer, ergens in het najaar toen X. met zijn vader belde. De telefoon stond op luidspreker. Met zijn vrolijke, energieke stem vroeg X of zijn vader soms zin had om bij ons te komen eten? Het werd even stil aan de andere kant van de lijn. En toen klonk er een lange vermoeide zucht. 

Laten we klinken op een goed jaar. 

Niet-mathematische prietpraat

Sinds een paar weken kijk ik regelmatig naar een college op YouTube dat gaat over de ruimtetijd. Het is steeds hetzelfde college. Ik ben halverwege op weg naar het proces om het te snappen, maar vrees dat het nog even duurt voordat ik daar ben. 

Wat ik wel snap is dat ruimtetijd één ding is. De professor in het YouTube college vergelijkt ruimtetijd met een gigantisch stuk brood. Alle gebeurtenissen in het verleden, heden en toekomst zitten in dat stuk brood. Vandaag, 31 juli 2022, is een sneetje uit dat brood, tussen de sneetjes van morgen en gister in. 

Waar de professor mij verliest, is het idee dat je in theorie vanaf een bepaald punt in het heelal het verleden en de toekomst kunt zien. Dit is omdat ruimtetijd maar één entiteit is, en omdat alles al is gebeurd. Op dat punt lukt het mij niet om de menselijke schaal waarop ik de tijd ervaar los te laten. Als alles al is gebeurd, denk ik, wat is het punt dan nog? Het punt van opstaan, zorgen maken. Alles eigenlijk.

Ik verdenk mijn kapper ervan dat hij naar hetzelfde filmpje kijkt. De manier waarop hij praat, suggereert dat hij, anders dan ik, de theorie doorziet. Voor hem is het gesneden koek, lijkt het. Of gesneden brood, hoe je wilt. Toen ik hem namelijk vroeg of hij nog op vakantie ging dit jaar, zei hij dat hij er nog over dacht vanwege 'de toestand'. Bij het uitspreken van dat woord bewoog hij zijn handen in kleine cirkeltjes.

'De toestand?' vroeg ik. 'Je bedoelt de nieuwe coronavariant?'

Nee, dat was het niet. Het waren 'de dingen'. Weer dat gebaar met zijn handen.

Uiteindelijk dacht ik dat hij de drukte op de vliegvelden bedoelde. Maar helemaal zeker was ik niet. 

Toen besefte ik dat hij, na zijn jarenlange ervaring van smalltalk met zijn klanten, in een andere kromming van tijd zit. Hij kijkt als het ware terug op alle gesprekken en laat op belangrijke punten expres een zwart gat vallen om te proberen een extra dimensie aan te brengen. 

Voordat ik durfde te vragen of mijn aanname klopt, was hij klaar met mijn kapsel. Waarschijnlijk zal ik er nooit achter komen. Of ik moet een wormgat creëren. Geen idee hoe dat gaat.

Doe dan maar een glas wijn.

Een onverstuurde e-mail

Beste Hoge Pief,

Met enige zekerheid ga ik ervan uit dat ook dit schrijven onbeantwoord blijft. Ik stel mij uw postvak voor als een grote onordelijke hoop onbeantwoorde correspondentie waarop elke dag, als de omvallende boom in het verlaten bos, geruisloos een verse lading ongelezen woorden neervalt.

Deze brief is de derde van mijn hand. De eerste twee waren zakelijker, meer rechttoe rechtaan. Daarin hoopte ik, door respect te tonen aan uw Hoge Pief-schap, u te overtuigen alsnog te doen wat in uw functie-omschrijving staat. Met de grootst mogelijke respect herinnerde ik u aan onze afspraak die door uw zwijgen en nietsdoen met een groot aantal weken was overschreden. 

Eerst voelde ik mij brutaal en ongeduldig. Hoe durfde ik u zo aan te sporen met mijn woorden? En dat wel twee keer! Ten slotte wordt niet iedereen zo maar een Hoge Pief, daar moet je echt bijzonder voor zijn. En zelfs mijn moeder heeft respect voor Hoge Piefen.  

Daarna was er woede en machteloosheid. Niet in de laatste plaats omdat de mensen om u heen die ik had aangeschreven allemaal naar u wezen als de enige die kon doen wat u alsmaar niet deed. 

Ten slotte is er compassie. Ik besef dat Hoge Pief zijn u tegenvalt. U heeft er zo hard voor gewerkt en uiteindelijk blijkt het niets anders te zijn dan wat u eerder ook al deed, maar dan zonder titel. Dat beetje meer geld dat u ervoor krijgt weegt niet op tegen de leegte. Er valt immers niets meer te bereiken, er is geen hogere rots waar u tegenop kunt kijken. Er is alleen maar volk onder u dat u blijft mailen en vragen stellen en dingen van u verlangt. Dingen die u zou moeten doen, maar waar u geen zin in heeft. 

Vandaar dat ik u hierbij wil verzoeken mijn twee eerdere schrijven te negeren. Tevens geef ik u hierbij toestemming om uw hele postvak leeg te gooien; alles selecteren en hup, weggooien. Kan u het schelen. En als u echt dapper bent, geeft u de titel Hoge Pief weer terug naar waar die vandaan kwam. Een titel, een hoge functie, misschien is dat meer iets voor mensen die emotioneel wat verder ontwikkeld zijn. 

Groet,

B. Polyester

Halfvasten

Heel lang geleden ontving ik een foto van Dick Advocaat. De enige dickpic die ik ooit heb ontvangen. 

Hoewel ik mij daarom enorm gelukkig prijs, ben ik toch ook een beetje teleurgesteld. Het is zo'n zelfde ingewikkelde mix van emoties als toen ik als klein jongetje in de gymzaal zat te wachten om gekozen te worden door een van twee klasgenootjes ten einde een van beide teams te versterken. Terwijl links en rechts van mij de bank steeds leger werd, hoopte ik dat de twee teams op wonderbaarlijke wijze compleet werden voordat mijn inspanning nodig was. En tegelijkertijd deed ik een schietgebedje om nu toch wel eerder gekozen te worden dan die andere tevens-niet-zo-populaire jongen. Dat waren nog eens turbulente jaren. 

Niet te vergelijken met de huidige tijd, uiteraard. Na een paar warme lentedagen sneeuwt ons land wit en schiet men elkaar dood in een burgertent. Rond etenstijd nota bene. En sinds 80 jaar is er weer een psychopaat die de rust in Europa probeert te verstoren. 

U hoor het al. Meneer Polyester is een beetje somber. Nog drie weken en dan mag de wijn weer open.

Hoela-hoop

Ik heb besloten, tegen beter weten in, om stug te blijven geloven dat het allemaal wel weer goed komt. 

Welnee, er komt geen derde wereldoorlog. Die nucleaire knop zal op tijd uit de papperige vingertjes van Putin worden gepeuterd en weer terug achter slot en grendel opgeborgen.

Als de wereld waanzinnig wordt, dan kun je maar beter zelf ook waanzinnig worden.

Einstein's relativiteitstheorie en mijn creatieve draai daaraan komt in dat geval altijd goed van pas. Want alles wat ooit is gebeurd, wat nu gebeurt en wat nog moet gebeuren speelt simultaan af in de ruimtetijd. Dat is lastig voor te stellen omdat wij mensen de tijd opeenvolgend beleven.

Laten we even aannemen dat ik de theorie zo goed heb uitgelegd. Dan stel ik voor dat we met zijn allen nu op dit moment een positief verhaal bedenken hoe we uit de huidige penibele situatie in de wereld komen. Daarbij is het van groot belang om die fantasie zo rooskleurig mogelijk te maken. 

Denk aan lachende oude omaatjes die als ninja's de tanks onklaar maken, burgers en buitenlui die opeens de zin van het vechten ontgaan en gebroederlijk arm in arm wijn drinken en recepten uitwisselen voor zelfgemaakte kaaskroketten. 

Maak het zo florissant en hoopvol als je kunt bedenken. Als mijn theorie klopt, dan gebeuren al die leuke toekomstwensen nu op dit moment. 

En alles kwam goed, is goed, zal goed komen.

Grondslagen van de Polyester filosofie

Vandaag had ik een belangrijke afspraak. Het was een afspraak waar ik een brief voor had ontvangen waarin benadrukt werd dat de deuren een kwartier voor aanvang van de afspraak dicht zouden gaan. Nou, dan weet je dat het serieus is.

Als de deuren een kwartier voor aanvang van een afspraak dichtgaan, dan zorg ik meestal dat ik een kwartier voor dat kwartier al binnen ben. En vaak calculeer ik ook wat extra reistijd, waardoor het er in de praktijk dikwijls op neer komt dat ik drie kwartier voor dat ene kwartier al aanwezig ben. 

Vandaag was geen uitzondering. 

Vlak voor de nog wagenwijd openstaande deuren, gleed mijn hand gedachteloos in de jaszak van mijn chique jas. De jas die twee jaar werkeloos in de kast had gehangen. De jas die voor het laatst het daglicht had gezien toen de wereld nog niet van Covid-19 had gehoord. Mijn vingers graaide in een leegte, geen mondkapje!

Tijdens het koortsachtig doorzoeken van alle andere chique jaszakken en daarna de duizend kleine vakjes van mijn rugtas, dacht ik aan de natuurkundige Laplace. Net als ik dacht hij een model van het universum te kunnen nabouwen om op ieder moment de toestand van het hele universum te kunnen voorspellen. Wat hij probeerde met ingewikkelde sommen en modellen, probeer ik dagelijks met veel zorgen maken. 

Wat kon ik doen? Ik had genoeg geld bij me om een hele doos mondkapjes te kopen, dan nog zou ik met ontblote mond en neus geen winkel mogen betreden. Ik zou op de drempel van de winkel kunnen staan roepen: ik wil een mondkapje! Of een voorbijganger een tientje in de hand duwen en vragen of ik diens mondkapje mocht overnemen.

Het model van Laplace is door Heisenberg en Bohr van tafel geveegd. Mijn methode van zorgen maken en tobben werkt nog steeds. Immers, na vijf zweterige en paniekerige minuten vond ik vastgeplakt op de bodem van mijn tas een verfrommeld mondkapje. Het was besmeurd met een onbestendige bruine substantie en rook een beetje weeïg, maar de elastiekjes deden het nog prima. Ik was zo tevreden dat ik bijna vergat om mij zorgen te maken over de bacteriën.

Over Wenen, geraniums en koelkasten

Vertel het maar niet verder, maar soms hoor ik de stem van Mart Smeets in mijn hoofd als ik aan het sporten ben. 

Hij levert commentaar over mijn prestatie. Hij vindt het fantastisch wat ik doe. Hij zegt heel vaak: 'mag ik dat zeggen? Ja, dat mag ik zeggen.' 

Zijn stem spoort mij aan. Ik ga harder lopen, meer zweten, trek een verbeten gezicht die mij helemaal niet leuk staat. Kortom, ik verander in zo'n beangstigend sportief persoon.

Soms hoor ik de stem van Mart Smeets in mijn hoofd terwijl ik op de bank lig te dromen dat ik een belangrijke wedstrijd win.

(Als ik topsporter was, zou ik het eerder voor Mart doen dan voor de koning. Vertel dat ook maar niet verder). 

Na het in ontvangst nemen van de beker (in mijn droom), het te woord staan van Mart en het aanschouwen van de trots van de natie, wordt het al snel heel stil in mijn hoofd. Wat doe je met zoveel geluk? 

Zo'n zelfde gevoel had ik afgelopen maandag in het echte leven. Ik zat in de trein van Wenen naar Amsterdam. Mijn (ver van tevoren geplande) vakantie eindigde precies op de dag dat de (kort van tevoren aangekondigde) lockdown startte in Oostenrijk. Dertien uur later kon ik mijn geluk nog steeds niet op. 

Voor hetzelfde geld, dacht ik de hele tijd, voor hetzelfde geld zaten X. en ik op de hotelkamer in Wenen en konden we nergens heen. Dan hadden we wol en breinaalden moeten bestellen bij de receptie ten einde onze eigen geraniums te breien om de tijd een beetje door te komen. 

Het enge is, als je dat doortrekt naar het grotere plaatje, dan besef ik dat dat geluk voor heel veel meer dingen geldt. Het dragen van ons bordeauxrode paspoort bijvoorbeeld. Of het hebben van een koelkast. Een koelkast! Wat een geweldig concept. 

Het is deze ongrijpbare willekeurigheid van het geluk die mij zo nu en dan sprakeloos maakt.